Mutination: Posłuchać drozda

Myślę, że jest tylko jeden rodzaj ludzi. Ludzie

Harper Lee – Zabić drozda

Nie mieliście nigdy wrażenia, że dzieci rozumieją świat znacznie lepiej niż dorośli? Społeczeństwo narzuca nam różne normy etyczne, zmusza do odbierania informacji przez pryzmat kultury i stereotypów, uczy nas myśleć w konkretny sposób. Ubieramy okulary dorosłości i stajemy się nieczuli, egoistyczni, obojętni. „Nie zadawaj się z Kasią, jej matki nawet nie stać na dobre ciuszki, nie podchodź do bezdomnych, nie zachowuj się jak chłopczyca” – mówią troskliwi rodzice, mający złudną pewność, że wiedzą jak  świat wygląda i jak należy żyć. Natomiast dzieci nie próbują segregować ludzi, widzą rzeczy takimi, jakie one są.

Harper Lee udało się wyrzucić okulary dorosłości i przypomnieć sobie, jak wygląda świat w oczach dziecka. Potrafiła odtworzyć w pamięci to,  jak będąc małą dziewczynką, postrzegała problemy dorosłych  w małym miasteczku na południu Stanów Zjednoczonych w latach trzydziestych XX wieku. Tak powstała książka Zabić drozda.

Powieść Zabić drozda wydano w 1960 roku w Stanach Zjednoczonych. Już rok później została uznana za wybitne dzieło literackie, a autorka otrzymała nagrodę Pulitzera. W tym roku w głosowaniu The Great American Read została ona wybrana przez Amerykanów najważniejszą powieścią w historii. Jest to więc kultowy utwór, znany i ceniony na całym świecie, uznawany przez krytyków i czytelników za najlepszą książkę podejmującą problem rasizmu.

Zabić drozda to historia o Smyku – dziewczynce wychowywanej razem z bratem Jemem w rodzinie adwokata Atticusa Fincha
w stanie Alabama. Małe miasteczko, w którym odbywa się akcja, ma swoje zwyczaje i tradycje, każdy mieszkaniec intuicyjnie przestrzega zasad przyjętych w tym środowisku. Dziewczynka wraz z bratem próbują analizować to, co się dzieje dookoła, starają się ocenić wydarzenia, które przeżywają, usiłują zrozumieć i pogodzić się z zachowaniem dorosłych ludzi. Bohaterka dociekliwie pyta ojca, chcąc się dowiedzieć, dlaczego ludzie postępują tak, a nie inaczej. Atticus jako kochający i mądry rodziciel wysila się, aby wytłumaczyć córce absurdalność świata.

Na pierwszy rzut oka wydaje się, że jest to książka dla dzieci, o przygodach brata i siostry. Jednak, podczas opisywania dziecięcych zabaw, Harper Lee udało się pokazać poważne problemy społeczeństwa, takie jak rasizm, błędne rozumienie kobiecości oraz trudności rodzicielstwa. Autorka, głosem dziewczynki, pyta ojca (i wraz z nim czytelników), dlaczego traktujemy białe osoby inaczej niż czarne, dlaczego nie ma takiej samej sprawiedliwości dla wszystkich? Smyk nie wie, dlaczego musi zamienić swój ulubiony kombinezon na sztywne sukienki. Nie wie, dlaczego ciocia jest niemiła w stosunku do czarnej gospodyni domowej i dlaczego inne dzieci zaczęły traktować ją gorzej, tylko dlatego, że jej ojciec podjął się prowadzenia jednej ze spraw. Jakiej? To musicie już sprawdzić sami.

Możliwe, że po przeczytaniu tej książki będziecie w stanie udzielić odpowiedzi na powyższe pytania, ale ja, szczerze mówiąc, teraz nie wiem, czy istnieją na nie odpowiedzi…

Daria MUTINA